Sarılık nasıl bulaşır, sarılık bir hastalık belirtisi olarak ortaya çıktığından, her durumda bulaşıcılığı bulunmaz. Ancak bulaşıcı sarılık olarak bilinen viral hepatit hızla yayılarak, insan sağlığını tehdit eden duruma gelebilir. Erken teşhis yapıldığında, tedavi edilebilen viral hepatit, tedavisi yapılmadığında karaciğer kanseri ve siroz sebebi olabilir. Dünyada sigaranın ardından ikinci önemli kanserojen tehdit olarak kabul edilmektedir.
Viral hepatit belirtileri
Hastada iştahsızlık, halsizlik, karnın sağ üst tarafında ağrı, mide bulantısı, göz aklarında ve ciltte sararma, idrar koyulaşması gibi etkilere neden oluyor. Bulaşıcı sarılık hastada genellikle 4-6 hafta süren bir seyir göstermektedir. Hepatit B, C ve D virüsleriyle oluşan bulaşıcı sarılık kronikleşme eğilimi gösterebilir. Bunlardan en fazla D virüsünde kronikleşme oranı yüksektir. C virüsünde % 80, B virüsünde ise % 10 seviyelerinde kronikleşme eğilimi vardır.
Bulaşıcı sarılık nasıl bulaşır?
Hepatit A: Besin maddeleri ve suyla bulaşır.
Hepatit B: Vücut sıvıları ve kan yoluyla bulaşır. Bu virüs taşıyıcı anneden bebeğe geçebilir. Virüsün vücuda girmesiyle birlikte yaklaşık olarak 17 hafta içinde ortaya çıkar. Kan ve tükürük, ter ve cinsel organ sıvıları gibi vücut sıvıları açık yaralardan, çatlaklardan bile bulaştığında, sarılığın kolaylıkla yayıldığı görülür. Ancak en fazla cinsel ilişki yoluyla bulaşma görülür.
Hepatit C: Bu virüste kan ve vücut sıvılarıyla bulaşıcı özelliğe sahiptir. Anneden bebeğe geçme olasılığı bulunmaktadır. Bu virüse karşı geliştirilmiş bir aşı yoktur.
Hepatit D: Bu virüs sadece Hepatit B hastası olan ve taşıyıcı olan kişilerde görülmektedir. Bunun ortaya çıkışı 2-8 hafta sürmektedir. Virüsün bulaştığı enjektörle, kanla, iğne ve cinsel temasla bulaşan bir hastalıktır. Hepatit B gibi belirtiler gösterir.
Hepatit E: Bu virüsün bulaşması dışkı ve ağız yoluyla olmaktadır. Hastalık kronikleşme eğilimi göstermemektedir. Ancak aşısı yoktur. Hepatit B ile aynı belirtileri gösterir.
Hepatit G: Bu virüs kan yoluyla bulaşmaktadır.
Viral hepatitlerden korunmak için geliştirilen aşı Hepatit B için etkin bir korunma sağlar. Aşıda bulunan madde virüsün bir bölümünün rekombinan adlı teknikle, laboratuvar ortamında suni olarak üretilmektedir. Bunun vücuda verilmesinden sonra çoğalma etkisi ve enfeksiyon oluşama olasılığı olmaz. Aşı özgün antikorlar üretmeye başlar. Vücuda giren virüslere karşı yok etme özellikleri olur. Aşının 3 doz halinde uygulanmasıyla, hepatit B virüsünden dolayısıyla sarılıktan korunma sağlanır. Annede hepatit B olması ya da taşıyıcı olması halinde ilk doz doğumla birlikte 12 saat içinde, ikinci doz 1-2 aylıkken, son dozun 6 aylıkken yapılması gerekir. Annede bu virüsün olmaması halinde ilk doz 2 ay içinde, ikinci doz 4 aya kadar, üçüncü doz ise 6-18 ay arasında yapılabilir.
